De Brabantse Kempen is een prachtige streek die zich uitspreidt over Nederland en België. Deze regio vol natuur wordt ook wel de Kempen genoemd, waarbij de Nederlandse Kempen zich vooral bevindt in Noord-Brabant en een klein gedeelte van Limburg. Eindhoven is de hoofdstad en het gebied is ontstaan in de tijd van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In dit artikel vertel ik je alles over deze bijzondere streek, die ik met veel geluk mijn thuis kan noemen.
Over de Kempen en de Acht Zaligheden
Laat ik eerst wat vertellen over de naam zelf. Het woord Kempen is namelijk afgeleid van het Latijnse woord Campina, wat zoiets als open vlakte betekent. Deze naam is gekozen door de kenmerken van het landschap destijds, toen het ook daadwerkelijk een lege en open vlakte was. Het was vroeger een armoedig gebied en er heeft veel smokkelhandel plaatsgevonden, waaronder de zogenaamde bokkenrijders.
Slechts een klein gedeelte van de Brabantse Kempen ligt in Nederland, en het grootste gedeelte bevindt zich in België. Een groot gedeelte van de grens tussen Nederland en België bevindt zich dus in dit gebied, en tijdens het wandelen of fietsen leiden sommige routes je door beide landen. Het totale gebied strekt zich uit van iets ten oosten van Antwerpen, Aarschot, Hasselt, Genk en de hoofdstad van de Nederlandse Brabantse Kempen, Eindhoven. Eindhoven is het middelpunt van de regio die bestaat uit de volgende vijf subgebieden:
- Peelse Kempen
- Oisterwijkse Kempen
- De Kempen
- Baroniesche Kempen
- Agglomeratie Eindhoven
Een belangrijke streek van de Brabantse Kempen is de “Acht Zaligheden”. Het is de naam voor de 8 dorpen: Duizel, Eersel, Knegsel, Hulsel, Reusel, Netersel, Steensel en Wintelre. Al zijn sommige van mening dat Bladel erbij hoort in plaats van Wintelre. De dorpen worden ook wel de acht -sel dorpen genoemd, omdat alle dorpen vroeger op “sel” eindigden, ook Wintelre (vroeger Wintersel) en Duizel (vroeger Duisel). De bijnaam Acht Zaligheden is afgeleid van de term “Selligheden”, vanwege dus het eindigen van alle namen op “sel”. Het is tegenwoordig een eretitel, terwijl deze eigenlijk ooit bedacht is als spotnaam. Deze streek heeft erg veel te maken gehad met armoede, maar is eruit opgeklommen dankzij onder andere het produceren van kunstmest en de sigarenindustrie.
De Nederlandse Brabantse Kempen
In het Nederlandse gedeelte vind je dus de stad Eindhoven, plus de plaatsen Veldhoven, Waalre, Best, Geldrop-Mierlo, Nuenen en Valkenswaard. Het Kempenlands is het dialect dat vrijwel door de hele regio wordt gesproken. Tussen de vele kleinere steden en dorpen vind je vooral heel veel natuur. De mix tussen museums, winkelstraten, natuurgebieden en horecazaken zorgt ervoor dat de Brabantse Kempen veel soorten mensen aantrekt. Van winkelen in de hoofdstad van de streek tot genieten van de rust in het weidse heidegebied. Cultuurfans kunnen de werken van architect Gerrit Rietveld bezoeken, waaronder de Rietveldsafari die je meeneemt door het nationaal erfgoed.
De streek is een echte trekpleister voor wandelaars, fietsers en mensen die houden van de natuur. Je vindt er een diversiteit aan landschappen, zoals stuifduinen, bossen, heide en watergebieden. Vogelspotters kunnen onder andere de grote bonte specht spotten. Natuurliefhebbers kunnen dus echt hun hart ophalen in deze streek in Noord-Brabant. In de Peelse Heide vind je bijvoorbeeld Natuurpoort de Brandtoren, waar je 25 meter omhoog kunt klimmen in de uitkijktoren midden tussen de hoge bomen.
Natuurgebied de Malpie is een wandelgebied dat je ook niet mag missen, waarbij je over het houten pad tussen de vennen van het natuurgebied kunt lopen. Kleine avonturiers kunnen zich vermaken in het Keimennekesbos, op het touw- en klimparcours dat ook een goede plek is voor een picknick. Hier kun je alvast virtueel fietsen door boswachterij de Kempen, dat nog steeds in ontwikkeling is, een prachtig natuurgebied dat deels onder toezicht staat van het Nederlandse Staatsbosbeheer:
Boswachterij de Kempen, onder Hapert en Bladel, bestrekt 2.000 hectare en het is eenvoudig om te wandelen dankzij de duidelijk aangegeven routes. Iets meer dan de helft is in het bezit van het Staatsbosbeheer. De natuur is divers, waar je ook lekker met de hondjes kunt ronddwalen. Hier kun je niet alleen de grote bonte specht zien, maar met een beetje geluk ook de zwarte specht. Een vogelsoort die zich niet zo snel laat spotten.
Ongeveer 75 hectare van het gebied is heide en heeft de naam de Hapertse Heide. Deze Cartierheide bevindt zich maar 3 kilometer van de Belgische grens en is vernoemd naar een Belgische diplomaat die de grond vroeger bezat. Op deze plek zijn zelfs archeologische opgravingen gedaan en er is bewijs gevonden dat het al bewoond werd tijdens de late bronstijd (1100 – 800 v.Chr.). Hieronder nog een aantal nuttige weetjes:
Weetjes over de Brabantse Kempen
- De Brabantse Kempen bevindt zich zowel in Nederland als België
- Eindhoven is de hoofdstad van de Nederlandse Brabantse Kempen
- De oppervlakte van het totale gebied is ~5.310 km2
- Kempenland is de bijnaam
- In totaal worden er wel 8 dialecten gesproken
- De Brabantse Kempen telt 68 plaatsen